Dat doe je niet elke dag, een 'in memoriam' schrijven over je moeder… Een spiritueel tijdschrift had me gevraagd om een stukje over haar te schrijven. Ze zou de eerste vrouwelijke geestelijk leraar zijn die in deze rubriek voorbij zou komen, vertelde de hoofdredacteur: het waren toch meestal mannen
Read MoreVanaf dat ik wist dat mijn moeder alzheimer had was ik afscheid aan het nemen, me ervan bewust dat ik haar aan het verliezen was. Een afscheid uitgesmeerd over jaren. Maar was er ook één moment dat ik definitief afscheid nam?
Read MoreDe scherpte die bij haar karakter hoorde werd door de ziekte uitvergroot. Ze was altijd al recht voor zijn raap. Een liefhebber van de waarheid. Mijn favoriete, meest typerende uitspraak van haar van de afgelopen jaren was dan ook ‘de werkelijkheid van de werkelijkheid’. Ze kon er niet tegen als mensen om dingen heen draaiden of een masker opzetten en een rol speelden
Read More‘Ik ben bang’, zegt mijn moeder als we over straat wandelen. ‘Oh echt, wat is er aan de hand?’, vraag ik om haar gerust te stellen, terwijl ik natuurlijk allang weet waar dit over gaat. ‘Ja, stel je voor dat ik hem niet meer vind. Of dat hij weg is.’
Read More‘Heel erg leuk’, zegt mijn moeder enthousiast tegen de serveerster. Aarzelend en een beetje geschokt kijkt ze mijn moeder aan. Wat moet ze hier nou op zeggen?
Read MoreOm de paar minuten vraagt mijn moeder waar Hans is. ‘Hij is in zijn werkkamer aan het schrijven’, antwoord ik. ‘Hij komt zo weer.’ ‘Ja, dat zeggen ze allemaal’, reageert ze geagiteerd.
Read MoreDat is waar. Zomaar wat zeggen omdat het moet, zo is mijn moeder niet.
Read MoreNa lange tijd is mijn moeder eindelijk weer aan het tekenen. Ze tekende elke dag de meest prachtige mandala’s en bizarre poppetjes, maar ineens was ze ermee gestopt
Read MoreAls ik het station uit kom zie ik ze al van verre aan komen lopen, onmiskenbaar mijn ouders: Mijn moeder schuifelend aan de arm van mijn vader, haar steun en toeverlaat. Als altijd zijn ze hartstochtelijk aan het communiceren.
Read More‘Er hangt iets bijzonders in de lucht’, zei ze. ‘Alsof er iets is opengeklapt wat steeds dicht is geweest. Iedereen is ineens aan het praten. Omdat het nu eenmaal zo is met die kleine rotbeestjes (oftewel corona). Mensen zitten niet meer aan elkaar en praten meer.’
Read MoreMijn moeder zei steeds (als we weer voor de zoveelste keer hadden uitgelegd wat corona is): ‘Wat gaat het toch allemaal snel ineens.’ En: ‘Ja, dan gaat het alleen nog maar om wat er echt toe doet.’
Read More‘Nee, dat geloof ik niet hoor, dat ik doodga’. Ze ontkent vaak dat ze ziek is en vindt het vervelend als we erover praten. ‘Maar ik ben er wel mee bezig’, zei ik tegen mijn moeder, ‘ik ben voortdurend afscheid van je aan het nemen.’ ‘Ik ook’, vulde mijn vader aan.
Read MoreEen goede vriend vertelde dat hij heel lang boos was geweest op een collega die hem had bedrogen. ‘Je wás niet boos, je bent nog steeds boos’, liet mijn moeder hem weten.
Read MoreWaarom moet het einde van het leven (de ouderdom met de ziektes die daarbij kunnen ontstaan) worden uitgebannen en uitsluitend als een verschrikkelijk noodlot worden gezien? Mijn ouders vergelijken hun leven niet met het leven wat ze anders zouden kunnen hebben, nee ze zijn mét het leven dat ze hebben.
Read MoreHet voelt gek om geld te krijgen om te zorgen voor iemand van wie ik houd. Maar het schept veel ruimte. Want nu kan ik tijd vrijmaken om mijn moeder vaker te zien en kan ik mijn vader eindelijk op structurele basis helpen.
Read MoreNaarmate het verhaal van de directeur vorderde, kreeg ik het steeds benauwder. Er was op zich niets op aan te merken, ze zoomde in op het probleem van dementie voor de Nederlandse samenleving. Maar het leek net alsof het niet om echte mensen ging, maar om een situatie die ver van haar af stond.
Read MoreIk verwachtte niet dat ik die avond nog contact met haar zou kunnen krijgen. Toen bedacht ik me dat we vroeger altijd scrabbelden samen met oma. Zou mijn moeder het nog kunnen? Ik zou haar ook niet nog meer van slag willen brengen door een confrontatie met haar verloren vermogens.
Read MoreAl was ze allang vergeten wat er was voorgevallen, ze wist nog wel dat er iets was voorgevallen…
Read More‘Ik zie twee mensen die de dood recht in de ogen kijken en ermee leven. Van dag tot dag. Van moment tot moment’, schreef ik. Ik liet het aan mijn tante lezen en ze antwoordde: ‘Hij kijkt de dood niet recht in de ogen, hij ís met wat ís. En wij kijken het leven nu juist ‘rechter’ aan dan ooit tevoren.’
Read MoreAnna Myrte Korteweg interviewde haar eigen moeder en vader, en vertelt ook haar persoonlijke verhaal.
Read More
