Sat nam (terug naar Afrika, deel 11)

‘Het is wel veel’, dacht ik. Een kundalini ochtendritueel van half vijf tot zeven uur ‘s ochtends, omdat het World Yoga day is. Vanavond Sint Jansfeest met school, met bloemenkransen op onze hoofden en over het vuur springen. En het herdenken van Moussa door de dag heen.

Precies een jaar geleden - zomerzonnewende -vond Chadim zijn vader in bed, dood. Wat een schok.

Maar toen ik vanmorgen vroeg met 25 mensen in een kring zat mantra’s te zingen, realiseerde ik me dat het niet veel is, maar precies klopt. Ik werd zomaar meegenomen in de meest passende manier om juist deze dag te beginnen. Nooit ben ik tijdens zonsopgang de hoogste waarheid aan het eren, oftewel aan het bidden. Vandaag wel.

Ik zat er ook nog eens bij als een yaye-fall (een vrouwelijke baye-fall, baye-falls zijn de sufi rasta’s van Afrika), met een doek om mijn hoofd, net zoals ik dat vroeger had toen ik dreads had en met Moussa getrouwd was. En de doek die ik om mijn hoofd had, gebruikte ik vorig jaar in Senegal als hoofddoek bij religieuze plechtigheden, zoals de ceremonie in de moskee.

Tranen liepen over mijn wangen. Maar ik wilde blijven zingen dus ademde door mijn verdriet en herhaalde de mantra’s. Alle gebeden vloeiden als vanzelf samen in één gedachte aan Moussa en de diepe wens dat hij in vrede is. En ik wist dat hij in vrede is, want ik ervoer die vrede in mijn hart.

Ook al heeft soefisme een hele andere achtergrond dan de yogaleer, het gaat ook om precies hetzelfde: ‘One creator. Truth is his name. Doer of everything. Fearless. Revengeless. Undying. Unborn. Self illumined… True in the beginning. True through all the ages. True even now…’, is de vertaling van een mantra die we vanmorgen zongen. Deze woorden zouden zo uit de mond van een baye-fall kunnen komen.

Op een gegeven moment vroeg ik me af wat ‘aak moorat’ toch betekende. Ik had namelijk een binnenpretje want sprak moorat steeds per ongeluk uit als ‘mourid’, het overkoepelende geloof waar de baye-fall bij horen. Ik opende mijn ogen en las de vertaling onder de mantra op mijn blaadje: ‘deathless form of God’, stond er. Deze zin herinnerde me aan de onsterfelijkheid van de ziel, aan de laatste waarheid: wat we ten diepste zijn is onveranderlijk, niet ondergeschikt aan de wetten van ruimte en tijd.

Er is afstand, afgescheidenheid, pijn en verdriet, want dat hoort bij leven in ruimte en tijd. En tegelijkertijd is er intense diepe vrede. Moussa is hier in ons hart. Wie en wat wij zijn verloren zijn in onze harten. Niets en niemand is verloren. Alles is nu hier, altijd. Sat nam: Truth is his name.

En nu ga ik even een dutje doen. 🙏